1 ـ به موقعیت جغرافیایی، صنعت، کشاورزی، چشم اندازهای طبیعی معماری شهرها و نیز عقاید مردم.
2 ـ توصیف واقعی
3ـ به طرف جنوب ـ سه طرف آن دریاست( شبه جزیره است)
4 ـ در خارج از شهر طرابلس به جز دو سه مورد از خانه های موقتی و خالی از سکنه ، هیچ خانه ی دیگری وجود ندارد
5 ـ مشهد به معنی محل شهادت است اما دراین درس به معنی خانه های خالی بیرون از شهر و خانه های موقتی است
6 ـ کوتاهی جملات، رسایی کلام و جابه جایی ارکان جمله
7 ـ مسجد آدینه یعنی مسجد جمعه یا مسجدی که در ان نماز جمعه اقامه می شود.
< آدینه> در لغت یعنی روز بیکاری. <آ> پشوند نفی است
8ـ خندق
9 ـ نایژه
1ـ بی باکی ، صبوری، قهرمانی ، بی نیازی، بی هراسی، مقاومت، غرور، شجاعت، بی برگی و گستاخی
2ـ با درخت بید که همواره بر خود می لرزد.
3 ـ خیال شاعر
4ـ چشمه ی مواج، نخلستان خاموش، کشور سبز آرزوها و دریای سبز
5 ـ منظور امام علی (ع) است و به سر در چاه کردن و غم دل گفتن آن حضرت با با چاه اشاره دارد
6 ـ کشور سبز آرزوها، فریب آبی رنگ، چشمه ی نوازش، تابش الهام، قداست اهورایی، فضای ابدیت، کلهای الماس، بارش وحی، پروانه های شوق
7 ـ الف ـ« مزرع سبز» فلک دیدم داس مه نو/ یادم از کشته ی خویش آمدو هنگام درو / حافظ
ب ـ سـاکنان حـرم سترو عـفاف ملکـوت / با مـن راه نشـین باده ی مـستانه زدنـد / حافظ
8 ـ تنها لبخند نوازش طبیعت بر چهره ی کویر، ماه با تلالؤ پر شکوهش است.
9 ـ دیدگاه روستاییان را دیدگاهی خدایی و معنوی می داند و دیدگاه شهریان را دیدگاهی مادی گرا
( ... شب آغاز شده است . در ده چراغ نیست. شبها به مهتاب روشن است و یا به قطره های درشت و تابناک باران ستاره ؛ مصابیح آسمان
پا سخ خود آزمایی درس اورازان ـ زبان وادبیات فرسی عمومی پیش دانشگاهی |
1 ـ کولی ها فقط در تابستان پیداشان می شود. چند تا خر دارند و دو برابر آن سگ. سیاه چادر خود را که علم کردند، کوره ی کوچکی هم برپا می کنند . زنهاشان به خوشه چینی و دریوزگی( گدایی) و مردها به آهنگری. یک ماهی اتراق می کنند.
2 ـ روی هم رفته بلند قامت اند و پرکار( اند) و آفتاب سوخته ( اند ) و زود به پیری نشسته ( اند ) غرور به خصوصی دارندو افسانه های بخصوصی ( دارند)
ـ از مازندران « قو » می آورند و برنج و زغال و از ساوجبلاغ قند توتون و پارچه ( می آورند)
3 ـ« اورازان » به معنای آب ریزان است
4 ـ تزیین ساختمانها ، نوع ساخت دیوارها، اختلاف بناهای جدید و قدیم و تفاوت اتاق زمستانی با اتاقهای تابستانی
1 ـ می خواست به طور غیر مستقیم به شیخ عبدالله باکو بفهماند که غرور و تکبر و را کنار بگذارد زیرا جهنم جای متکبران و مغروران است.
2 ـ حکایت دوم ( پاکبازی)
3 ـ حکایت « بهترین خلق»
4 ـ « به قول مردمان خطی به وی فرو نتوان کشید».
5 ـ حکایت « انسان راستین»
6 ـ آنها به شیوه ی غیر مستقیم و با استفاده از عبارتهای کوتاه و نکته دار مریدان خود را پند دهند و تربیت کنند.
7 ـ یعنی خود را از همه گناه کار تر بدانم بهتر است.
8 ـ « به بازار فرو می راند» ، « به محله ای فرو می شد » ، « با خلق در آمیزد» ، « خطی به وی فرو نتوان کشید»
9 ـ « راست باز و پاک باز و امیر باش »
10 ـ داستان زنی که از پشت بام بر سر پیامبر خاکستر می ریخت
پاسخ خود آزمایی درس « سیرت مولانا»
1 ـ غالبا در سلوک با خلق ساده ، فروتن و شکیبا بود
2 ـ از هیچ پیشامد جالب زیاده اظهار شادمانی نمی کرد و از هیچ حادثه ی سویی هم به شکوه در نمی آمد
3 ـ یعنی تلاش برای رسیدن به هدف مهمتر از خود هدف است، باید تلاش کرد ولو اینکه به هدف نرسید ، هرچند این تلاش اندک باشد. به قول سعدی: « به راه بادیه رفتن به از نشستن باطل که گر مراد نیابم به قدر وسع بکوشم»
4 ـ به جد یا مزاح به ایشان می گفت: من دنیا را از شما دریغ نمی کنم ، بلکه شما را از دنیا دریغ می دارم
5 ـ به حمله ی مغولان
6 ـ یعنی جنگیدن با یکدیگر برای زنده ماندن
7 ـ بینشمندی، زیرا بینشمندی معرفت قلب است و دانشمندی شناخت عقلانی است، و برای مولانا که یک عارف است شناخت و معرفت قلبی مهمتر است
9 ـ آنجا که دو نفر نادان با هم نزاع می کردند و به هم ناسزا می گفتند، یکی به دیگری پرخاش می کرد که اگر یکی به من گویی هزار بشنوی. مولانا روی به آن دیگری کرد و گفت: « هر چه خواهی به من گویی که اگر هزار گویی یکی هم نشنوی
10 ـ نه باید شکرآن کنی که باز تو راکبی او مرکوب؟
11 ـ دل کندن از تعلقات دنیوی
12 ـ ارزش ادبی این کتاب آن است که زندگی مولانا را با نثری تحقیقی ـ هنری و به شیوه ی داستانی شرح داده است
درآمدی بر حسب حال / زندگی نامه
« حسب حال» نوشته ای است که شخص در گزارش احوال زندگی خود می نویسد و معمولا سرشار از نکات و لطایف تاریخی ، اجتماعی، سیاسی و ادبی است.
نمونه های خوب حسب حال در زبان فارسی عبارت اند از:
1 ـ« بدایع الوقایع» از محمود واصفی
2 ـ یاداشت های اعتمادالسلطنه
3 ـ تاریخ عضدی
4 ـ« شرح زندگانی من» از عبدالله مستوفی
5 ـ « روزها» از دکتر محمد علی لسلامی ندوشن
6 ـ « از پاریز تا پاریس» از دکتر پاریزی باستانی
از نمونه های برجسته ی جهانی حسب حال می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1 ـ « الایام» از دکتر طه حسین
2 ـ« دانشگاه های من » اثر ماکسیم گورکی
4 ـ « حسب حال» اثر برتراند راسل
انواع زندگی نامه( بیوگرافی) بر اساس محتوا:
الف ـ« سیره» و« مغازی» ( گزارش جنگهای پیامبر اسلام است) که از نمونه های مشهور آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1ـ سیره ی ابن هشام
2 ـ مغازی واقدی
3 ـ الغارات از ابو اسحاق ثقفی
4 ـ سیرت رسول الله از دکتر عباس زریاب خویی
ب ـ شرح حال انبیای الهی
ـ قصص الانبیا ی ابو اسحاق نیشابوری
ج ـ شرح حال ائمه و برزگان دین:
1ـ زندگانی علی بن الحسین ( ع ) از دکتر سید جعفر شهیدی
2 ـ قصص العلما، از میرزا طاهر تنکابنی
د ـ کتب تذکره:
1 ـ تذکره الاولیا ی عطار نیشابوری
2 ـ تذکره ی لباب الاباب از محمد عوفی
3 ـ تذکره اشعرا ی دولتشاه سمرقندی
در چند دهه ی اخیر، برای بزرگداشت شخصیت های مذهبی، ادبی و علمی یادنامه های فراهم آمدخ است مانند:
1 ـ همایی نامه، ( یادنامه ی علامه ی همایی)
2 ـ آرام نامه، (یادنامه ی احمد آرام )
3 ـ یک قطره باران (یادنامه ی دکتر زریاب خویی)
4 ـ یادنامه ی محمد تقی مدرس رضوی
امروزه زندگی نامه ی برخی مشاهیر علم وادب به شیوه ای نو نوشته می شود و برخی از آنها در شمار آثار ارزشمند ادبی هستند، مانند
1 ـ« پله پله تا ملاقات خدا» ( شرح حال مولوی» ، از دکتر عبد الحسین زرین کوب
2 ـ« پیر گنجه در جستجوی ناکجا آباد» ( در باره ی نظامی) از دکتر عبد الحسین زرین کوب
3 ـ غزالی نامه( شرح حال امام محمد غزالی) از استاد همایی
4 ـ « از کوچه ی رندان» ( در باره ی حافظ) از دکتر زرین کوب